Schokbestendigheid: Hier en nu
- De middelen van huishoudens nemen trendmatig toe of zijn hoog vergeleken met andere EU-landen, met uitzondering van de ervaren gezondheid.
- De relatieve omvang van de kwetsbare groepen neemt trendmatig af.
Levensonderhoud van huishoudens
in EU
in 2017
in EU
in 2023
in EU
in 2023
Omvang van kwetsbare groepen
in EU
in 2023
in EU
in 2023
in EU
in 2023
| Thema | Indicator | Waarde | Trend | Positie in EU | Positie op EU-ranglijst |
|---|---|---|---|---|---|
| Levensonderhoud van huishoudens | Ervaren regie over het eigen leven | 48,2% ervaart in hoge mate eigen regie (score tenminste 4 van 5) in 2024 | 3e van 27 in 2017 | bovenste kwart van de ranglijst | |
| Levensonderhoud van huishoudens | Mediaan vermogen van huishoudens | € 133 300 per huishouden (prijzen 2023), op 1 januari 2023 | stijgend (stijging brede welvaart) | ||
| Levensonderhoud van huishoudens | Spaargeld bij banken in Nederland | € 57 535 gemiddeld per huishouden in 2024 | stijgend (stijging brede welvaart) | ||
| Levensonderhoud van huishoudens | Nettoarbeidsparticipatie | 73,2% van de bevolking van 15-74 jaar in 2024 | stijgend (stijging brede welvaart) | 1e van 27 in 2023 | bovenste kwart van de ranglijst |
| Levensonderhoud van huishoudens | Ervaren gezondheid | 76,6% van de bevolking vindt de eigen gezondheid (zeer) goed in 2024 | 10e van 27 in 2023 | midden van de ranglijst | |
| Omvang van kwetsbare groepen | Behaald onderwijsniveau: basisonderwijs, vmbo, mbo-1 | 25,7% van de 15 t/m 74-jarigen heeft als behaald onderwijsniveau basisonderwijs, vmbo of mbo-1 in 2024 | dalend (stijging brede welvaart) | 22e van 27 in 2023 | onderste kwart van de ranglijst |
| Omvang van kwetsbare groepen | Werkloosheid | 3,7% van de beroepsbevolking in 2024 | dalend (stijging brede welvaart) | 5e van 27 in 2023 | bovenste kwart van de ranglijst |
| Omvang van kwetsbare groepen | Arme zzp-ers | 3,7% van de zzp’ers leeft in een arm huishouden in 2022 | dalend (stijging brede welvaart) | ||
| Omvang van kwetsbare groepen | Ernstige langdurige beperkingen door gezondheidsproblemen | 4,5% ervaart ernstige beperkingen bij het dagelijks functioneren in 2024 | dalend (stijging brede welvaart) | 5e van 27 in 2023 | bovenste kwart van de ranglijst |
Uitleg dashboard, kleuren en noten
Een schok kan grote gevolgen hebben voor de brede welvaart ‘hier en nu’. Huishoudens moeten in staat zijn om de gevolgen op te vangen. De lockdown tijdens de coronapandemie en de plotselinge stijging van energieprijzen zijn voorbeelden van zulke situaties. In het thema ‘levensonderhoud van huishoudens’ wordt gemeten in hoeverre huishoudens gemiddeld genomen de middelen hebben om een eventuele schok op te vangen. In het thema ‘omvang van kwetsbare groepen’ wordt gemeten welk deel van de bevolking hoort bij bepaalde kwetsbare groepen. Kwetsbare groepen hebben meestal minder middelen om een schok op te vangen. Het gaat om mensen die een opleiding basisonderwijs, vmbo of mbo-1 hebben voltooid, werklozen, arme zzp-ers, en mensen met langdurige beperkingen door gezondheidsproblemen.
De middelen van huishoudens nemen trendmatig toe of zijn hoog vergeleken met andere EU-landen. De enige uitzondering hierop is de ervaren gezondheid. Het netto mediaan vermogen van huishoudens, het gemiddelde spaargeld van huishoudens bij banken in Nederland, en de nettoarbeidsparticipatie nemen trendmatig toe. Het spaargeld van huishoudens is van 2023 op 2024 met 5 procent toegenomen. De ervaren regie over het eigen leven en de nettoarbeidsparticipatie horen bij de hoogste in de EU27, al ervaart minder dan de helft van de bevolking in hoge mate regie over het eigen leven.
De relatieve omvang van de kwetsbare groepen neemt trendmatig af. De werkloosheid is in 2024 wel iets toegenomen ten opzichte van 2023. De werkloosheid en het percentage mensen met ernstige langdurige beperkingen door gezondheidsproblemen zijn laag in vergelijking met andere EU-landen. Bij beide indicatoren stond Nederland in 2023 op de vijfde plaats van de EU-ranglijst. De omvang van de groep mensen die een opleiding basisonderwijs, vmbo of mbo-1 hebben voltooid is relatief groot (22e van de EU27 in 2023). In absolute zin gaat het om ongeveer 372 duizend werklozen en 3,4 miljoen mensen zonder startkwalificatie.